Via Palmwag en Sesfontein naar Opuwo en verder. Of Herero’s, Himba’s en dieseltekort

Wel een beetje heel erg laat nog ons laatste verhaal over de rondtocht die we maakten. We hadden het al wel helemaal klaar maar doordat het gelijk weer heel druk was nu pas geplaatst

Zondag hebben we bij Remi en Marjolein geluncht. Daarna hebben we de kampeerspullen in de auto geladen, inclusief een flinke koelbox. Wel bijna een must om je spullen in dit land koel te kunnen houden. We zullen op een paar plaatsen zijn waar we geen winkels in de buurt hebben dus een flinke voorraad eten die je goed kunt houden is wel gewenst.

We reden naar Kamanjab waar we op een camping stonden genaamd Oppi Koppi. Gedreven door een Belgische meneer met zijn Limburgse vrouw. ’s Avonds liepen er ezeltjes om de tent en ons vuurtje heen en we hebben ’s nacht even overwogen om er één binnen te laten als een soort kruik, het was nl flink koud . Gelukkig hadden we van Marjolein nog een extra deken mee gekregen.

De volgende dag nog wat boodschappen gedaan en toen op stap. Je hebt hier in Namibië een aantal geasfalteerde wegen maar ook een heleboel gravelroads. Op zich geen probleem, de meeste zijn best goed begaanbaar maar het is wel ontzettend stoffig. Tussen de middag hebben we gegeten in een Lodge genaamd Palmwag. Midden in het droge stoffige landschap een soort oase met palmbomen en riet. Daarna door naar Sesfontein waar bij een oud Duits fort een camping zou zijn. Maar die was “under construction” dus daar konden we niet staan. Verderop was een campsite volgens de man bij de receptie. Dus daar maar naar toe. Het was een camping met twee flinke plekken twee douches en twee toiletten. Er Was niemand maar we hebben toch onze tent maar opgezet. Even later kwam de beheerder een inlandse man aan die zei “You are most Welcome!!!” Het was z’n eigen kampeerterrein en hij was er super trots op. Of we als we weggingen in zn gastenboek wilde schrijven om hem te helpen verbeteringen aan te brengen. Eerst dacht ik, een verbetering zou zijn om deurkrukken en sloten op de wc en douch deuren te maken. Maar ach, er lag een steen die je tegen de deur kon schuiven en dan was ie ook dicht! Later die avond kwam er een echtpaar aanlopen die de donkey (warmwaterboiler) aan staken voor ons. Zij was een Damara en ik had in Outjo getracht te leren hoe je "goeiedag" en " ik heet Marga" zegt. Dus dacht ik dat even op haar uit te proberen. Eerst verstond ze me niet en toen moest ze verschrikkelijk lachen, dus ik moet nog flink oefenen op mn Damara klik geluiden.

Onderweg naar Opuwo kwamen we nog een struisvogel tegen. Hij stond naast de weg en rende voor ons uit. Ik ben voorzichtig naast hem gaan rijden en met een snelheid van tegen de 60 km/p u rende hij gewoon door. Ik ben maar gestopt zodat hij weer de bosjes in kon. Geweldig zo’n beest

De volgende plek waar we waren was Opuwo. De laatste stad waar je inkopen kunt doen en diesel kunt tanken. We reden het parkeer terrein van de OK market op en werden zowat besprongen door allerlei mensen die ons van alles wilde verkopen. Een vrouw zei “Ik ben eerst, je moet bij mij kopen” een ander riep de hele tijd :”Ik ben Himba” (Himba’s zijn een volk dat nog nomadisch leeft, als je googled op Namibië zie je meestal direct foto’s van Himba’s omdat ze er nogal bijzonder uitzien)

We hebben niets gekocht en Hans werd helemaal gek van al die mensen die maar met koopwaar bij je komen en denken dat de aanhouder wint.

Na inkopen gedaan te hebben weer terug naar de auto en door naar het benzine station om diesel te tanken. Er stonden bij alle pompen auto’s en we werden naar een plek achter een 4 wieldrive auto gestuurd. Het duurde meer dan 20 minuten voor die auto klaar was. Ik dacht “die heeft een grote tank! “ Maar toen wij aan de beurt waren was de diesel op. Niemand die op het idee komt om even te zeggen dat ze bezig zijn de laatste druppels uit de pomp te persen. Maar goed…..dit is Afrika!!

Bij een ander tankstation konden we gelukkig gelijk tanken en hadden ze nog genoeg .

Vanuit Opuwo zijn we verder naar het noorden gereden, allemaal over onverharde maar redelijke wegen. Af en toe kom je politieposten tegen die willen weten waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. Ze schrijven dat op met je kenteken. Dit schijnt te gebeuren in verband met vee ziekten. Ze kijken ook even wat je in je auto hebt liggen, volgens mij doen ze dat bij toeristen alleen voor de vorm. Een voordeel is wel dat je geregistreerd staat. Mocht er wat gebeuren kunnen ze (misschien want dit is Afrika) je traceren.

We zijn doorgereden naar de Epupafalls. Deze liggen in de Kunene rivier aan de grens met Angola. Een hele mooie camping aan de rivier met aapjes die als je niet uitkijkt je spullen stelen. We hadden daar onze prive badkamer en toilet, twee keer per dag werd er een vuurtje in de donkey aangestoken en kon je heerlijk warm douchen onder de sterrenhemel.

Van daaruit zijn we naar een plek, ook aan de Kunenerivier, gereden iets meer naar het oosten. Hier staan we tot zondag. Dus lekker een paar dagen relaxen en genieten van de overweldigende natuur. Er zijn hier vogels die de meest vreemde geluiden maken, aapjes die je zeep stelen en varanen van een meter lang die ’s ochtends langs komen bij het ontbijt. We zullen proberen wat foto’s te plaatsen. Deze camping waar ook lodges staan wordt gedreven door een engels echtpaar. Het is net een paradijs hier en alles ziet er netjes en schoon uit. We hebben lekker gegeten op een terras aan de rivier en een sundown boat trip gemaakt op de rivier. Zelfs nog wat krokodillen gezien. En we zijn werkelijk ontzettend lui!!!!

Vanuit Kunene zijn we lang de Angolese grens naar het oosten gereden en toen verder naar het zuiden. We kwamen bij de meest westerlijke entré van Etosha aan en zijn daar binnen gegaan. Er is sinds vorige jaar een camping gemaakt waar je kunt overnachten. We hadden gedacht om daar lekker te bbq-en met onze gekochte karbonaatjes. Helaas hadden we die moeten afstaan bij een Roadblock van de politie. Ze zijn namelijk panisch voor mond en klauwzeer. We zagen pas vlak voor de afzetting dat je geen vlees mocht meenemen. Als ze dat nu 200 km terug hadden gemeld dan hadden we nog wat andere dingen kunnen kopen om te eten. Op de camping hadden ze ook geen restaurant oid. dus dan maar een blik open trekken. Op deze camping midden in Etosha ben ik gebeten door een beest, geloof me, je hoeft niet bang te zijn voor apen varanen of ezels. Maar voor springmuizen moet je uitkijken. ze beten me spontaan in mn kleine teen.

De volgende dag zijn we door Etosha heen weer richting terug naar Otjiwarongo gereden en kwamen we nog één keer door Outjo. We zijn even gestopt en om wat souveniers te kopen en net toen we in de auto wilden stappen werd Hans omhelst door een man die net aan kwam lopen. Hij was vorig jaar ongedoopte verkondiger en leek goede vooruitgang te maken. Maar omdat zijn vrouw die alleen Damara sprak en zich niet prettig voelde in de zaal omdat ze er niets van begreep had hij besloten te stoppen. Hans is meerdere keren samen met Rolf bij ze geweest. Ze hebben echt heel erg geprobeerd hem aan te moedigen toch weer door te gaan maar dat had toen geen succes.

Nu kwamen we hem tegen (toevallig?) en vertelde hij dat hij toch heel erg had nagedacht over wat de beide broeders gezegt hadden tijdens hun bezoekjes. Hij had besloten weer te beginnen, zijn vrouw zou op engelse les gaan zodat ze ook beter zou begrijpen wat erop de vergaderingen gezegt wordt. Voor Hans was dit een enorme aanmoediging, alles was niet voor niets geweest. Later hoorden we dat hij inderdaad weer de vergadering bezocht.

Die middag kwamen we bij Remi en Marjolein aan. We hebben alle kampeerspullen die we van hun mochten lenen stofvrij gemaakt en 's avonds nog gezellig met hen gegeten. De volgende dag naar Windhoek en de dag daarna naar huis.

Ondertussen horen we hele positieve berichten over de gemeente in Outjo. Vergadering bezoek gaat vooruit, er zijn 55 studies. Dus wie weet is er over een poosje een mogelijkheid er een echte koninkrijkzaal te bouwen. En als dat gebeurd hopen we er bij te zijn.

Afscheid van Outjo, tranen met tuiten!

Ja, afscheid nemen doet zeer. We zijn echt van onze broeders en zusters gaan houden hier en als je dan weer vertrekt dan is dat best moeilijk. Maar dat is natuurlijk overal ter wereld zo, je leert elkaar kennen en waarderen en we dienen allemaal dezelfde God. Het zal dus altijd moeilijk zijn om afscheid te nemen.

We kregen lieve briefjes en een paar kadootjes van personen die echt geen cent te makken hebben. Het is bijna beschamend. En natuurlijk de vraag,: “Wanneer komen jullie weer?”

Zaterdag was onze laatste vergadering in Outjo. Die dag hebben we ook nog straatwerk gedaan achter een heus stalletje van jw.org. Een interressante ervaring: een man wilde het Wat leert de Bijbel echt boekje hebben. We legden uit dat we normaal gesproken dan ook een bijbelstudie aanbieden. Maar hij woont 75 km van Outjo op een farm en is daar praktisch onbereikbaar. Dus hebben we uitgelegd dat de vragen onderaan de bladzijde helpen om de stof goed te bestuderen en de bijbelteksten te begrijpen. Hij was er echt blij mee en zou zelf gaan studeren !

Zondag heeft Hans de lezing in de gemeente Otjiwarongo gedaan. Je kon merken dat hij het al een beetje gewend is een lezing in het Engels te houden. Otjiwarongo is een veel grotere gemeente dan Outjo, maar ook hier moeten ze het met weinig ouderlingen doen. Er waren er drie maar één van de broeders (een Nederlander) moest wegens familieomstandigheden terug naar Nederland. Dus doen die twee overgebleven ouderlingen maar extra veel. Er is hier in Namibië een schreeuwende behoefte aan broeders die verantwoordelijkheid kunnen dragen.

Dus als je van een uitdaging houdt ……….

En nu begint onze vakantie, vanaf 7e tot de 17de juni, daarna reizen we weer terug naar Nederland. Rolf , de ouderling uit Outjo, hoopte nog dat Hans het weekend van 13-14 juni weer in Outjo zou kunnen zijn omdat de broeders in dit deel van Namibië ouderlingenschool hebben. Dat is in Windhoek 300 km naar het zuiden. Maar we hebben toch maar besloten om ons weekje vakantie te nemen (foei wat egoïstisch!!) . Dus komt er dat weekend een dienaar in de bediening naar Outjo om de vergaderingen te leiden.

Ons volgende bericht gaat over vakantie vieren. Tot dan!

Luxe versus eenvoud of is het luxe eenvoud?

Luxe versus eenvoud of is het luxe eenvoud?

Afgelopen zondag heeft hans de lezing gehouden en Rolf de wachttoren geleid. Daarna 3 uur in de velddienst. En om 4 uur het programma van mei van tv.jw.org in de koninkrijkszaal gekeken. De broeders en zusters hier zijn erg onder de indruk want ze zien – net als wij – dat Jehovah’s organisatie echt wereldwijd werkt.

We logeerden vanaf zondag avond een paar dagen bij de Rachel en Rolf op hun farm. Ongeveer 50 km buiten Outjo in the middle of nowere ! Ik begin me serieus af te vragen of het leven in Nederland wel zo luxe en comfortabel is als wij denken. Even tegenover elkaar zetten: Altijd elektriciteit uit je stopkontact of zuinig zijn met zonne-energie (geen föhn gebruiken dus want dan gaat het systeem plat) maar daar staat tegenover dat je hier als je buiten zit altijd zon hebt en je haar en ook de was zijn zo droog.

In Nederland kan je overal naar de winkel, bijna altijd op loopafstand. Hier moet je van te voren je inkopen goed plannen. Als je bv je gasfles vergeet te vervangen (dat gebeurde deze week) dan moet je maar op een vuurtje koken. Maar het is toch geweldig om op open vuur te koken! Stel je voor dat je dat met je kinderen kan doen, geen groter avontuur.

In Nederland hebben we snelwegen waarover we overal naar toe kunnen rijden Hier heb je een aantal asfaltwegen en de rest is gravel of zand. Maar als je hier op de farm bent is het enige achtergrond geluid wat je hoort misschien een enkele vogel, en de generator of de waterpomp die aanslaat. Verder absolute rust.

Er is hier internet via een hotspot, maar niet zoals bij ons supersnel. Als je een Whatsapp kan sturen dan duurt het even voor het weg is en het duurt nog langer als je het antwoord weer binnen hebt.

Ons vlees uit de supermarkt zit vol met water, hormonen en ander spul om het goed te houden. Hier eet je vlees dat zo uit de wildernis komt en smaakt naar echt vlees. Geen plof-kip of megastalvarken maar een stuk vlees van een dier dat echt geleefd heeft.

We hebben gister vanaf een uur of 11 tot bijna 5 uur in een soort observatie hut gezeten. Vlak bij een plek waar het wild komt drinken. We zagen Wartogs (Pumba uit the Lion King) zebra’s, Waterbokken, Elandantilopen, Struisvogels, Duikertjes en een Oryx of Gemsbok. Erg mooi.

Afgelopen week hebben we weer flink in het gebied gewerkt. Zaterdag hebben Hans en ik met twee zusjes gewerkt die ongedoopte verkondiger willen worden. Ze zijn allebei rond de 14 jaar oud en doen heel erg hun best in de prediking. Het is hier voor kinderen een stuk makkelijker om te leren prediken. Mensen zijn veel meer geneigd te luisteren.

A.S. Zondag gaan we naar Otjiwarongo waar Hans de lezing heeft. We mogen dan de tent en nog andere kampeerspullen lenen van Remi en Marjolein. Van daaruit rijden we naar het westen en dan naar het noorden. We hopen tot de grens met Angola te komen. Afstanden zijn hier veel groter en soms vergis je je daarin. We waren eerst van plan naar de Victoria Falls te rijden. Dat bleek veel te ver voor de tijd die we hadden. Daarna dachten we vanuit Otjiwarongo naar het Noorden te rijden en dan richting het Westen boven langs Etosha. Ook dat was veel te veel voor de week die we hebben. We hebben dus nu een route uitgestippeld die iets realistischer is.

We zetten wat foto’s erbij van wat we meemaken.

de eerste week Outjo

Alweer de eerste week voorbij hier in Outjo.

Ik heb afgelopen zondag de lezing mogen houden. Eigenlijk moest dat een andere zijn dan ik had voorbereid. Geen probleem dan doen we aanstaande zondag toch gewoon de andere - dus flink voorbereiden deze week. Gelukkig heb ik een dochter die mijn Engels kan bijschaven. Voor zaterdag heeft Rolf de aandelen verdeeld tussen hemzelf en mijzelf - ik mag o.a. het aandeel over blinden doen en Marga is de blinde. We zullen zien hoe dat gaat met zr. Tsjombonde die Marga mag helpen.

In de velddienst hebben we al weer diverse nieuwe nabezoeken opgebouwd. En verder wat adressen van ons eerdere bezoek - we gaan met sommige studies verder waar we gebleven waren. Hoewel de broeders en zusters hier erg hun best hebben gedaan onze adressen bij te houden.

Grappig is dat mensen ons nog herkennen van de vorige keer en dat wijzelf ook mensen herkennen. Maakt niet uit of ze uit town komen of uit de location - ze weten precies wat we komen doen.

De vorige keer kon ik in een 'kindergarten' elke donderdag morgen de kinderfilmpjes van jw.org laten zien - dat kon afgelopen donderdag ook weer. De vrouw van de kindergarten was erg verrast ons weer te zien maar ook blij.

Soms is communicatie met mensen in het gebied moeilijk. Afgelopen donderdag kwamen we in het gebied een man tegen die alleen Oshiwambo sprak en geen Engels of Afrikaans. Gelukkig was Samulina Tsombonde met ons mee en kon zij met hem praten. Zelfs onze tractaten in het Damara, OshiHerero, Afrikaans hielpen niet.

Marga had een soortgelijke ervaring bij 2 meisjes van ca. 17 jr die alleen Damara spraken. Je zou verwachten die gaan naar school en spreken Engels maar dat was niet zo. Alleen een filmpje op haar telefoon kon helpen maar verdere communicatie was onmogelijk. En het was niet duidelijk of de meisjes de tractaten in het Damara wel konden lezen.

Wel bijzonder is dat mensen vooral de tractaten zeer op prijs stellen. Ze vinden het leuk antwoord te geven op de vraag op de voorkant en dan daarna het bijbelse antwoord aan de binnenkant te lezen. Het plaatje is dan een hulp het te begrijpen, want soms zijn de gebruikte woorden voor hen niet allemaal te begrijpen. Wat een zegen zal het zijn als we allemaal dezelfde taal spreken !

En als je in Namibië vlak bij Etosha bentkan je natuurlijk niet nalaten even olifanten, zebra's, sprinkbokken, orixen, struisvogels en zo te gaan kijken. Dat hebben we vrijdag gedaan, op het laatst zelfg een leeuw gezien die op de loer lag bij een waterhole waar allerlei beesten komen.

Nu weer het hele weekend aan de bak in de velddienst, diverse bezoeken en de vergaderingen. Volgende week maar weerverder schrijven.

Foto's volgen nog.

Back in Town

Vandaag hebben we onze eerste dag in Outjo beleefd. Het was echt heel fijn om iedereen weer te zien en te spreken. Vanmorgen zijn we om 9.30 u naar de actie gegaan en daar waren al een heleboel bekenden. Natuurlijk Rachel en Rolf. Rolf's zoon Georg en zijn (Rolf's) vader Horst met zijn nieuwe vrouw Henriëtta en haar zoon Carie en dochter Bechitta (ik heb er maar wat van gemaakt, sommige namen zijn voor ons zo anders)

We waren met 2 auto's wij hebben een auto met alleen voor een bank waar je eventueel met 3 personen kunt zitten, inclusief de bestuurder en een gesloten bak achter. Niet zo luxe als de vorige keer maar best te doen.

Rolf heeft ook een auto met alleen twee zitplaatsen voor en een open bak achter. Dus werden we verdeeld over twee auto's. 2 voorin en de rest in de laadruimte. Ach dat is hier geen probleem. Hans werkte met Georg en Charli en ik werkte met Rachel en Josefien (15).

We deden een blok waar al eerder gewerkt was. Dus de afwezigen en de nabezoeken. Het was net of we het hele blok weer deden, niet omdat er zoveel afwezigen waren maar omdat er heel veel nabezoeken zijn. Ik heb ook weer een afspraak om de gedemonstreerde studie voort te zetten, morgen.... zo doe je dat, je spreekt voor de volgende dag af. Ik moest er wel weer even in komen hoor. Iedereen luistert en ik was weer helemaal verhollandsd in mijn prediking. Hans was gelijk weer ingedeeld, hij mocht vanmorgen de aktie doen en vanavond het bijbellees overzicht en het laatste aandeel van de dienstvergadering. Hij heeft gelijk aan Josefien en Charlie gevraagd of ze mee wilde doen met het interview. Ze deden het geweldig. ik probeer wat foto's te plaatsen. Morgen hebben we weer vergadering. Hans houdt de lezing. Daarna de WT studie, dan velddienst en daarna met z'n allen de Maart en April uitzending van TV broadcasting kijken, ze lopen een beetje achter. En dan natuurlijk gezellig wat lekkers erbij.

zo zie je maar, we zijn al weer helemaal ingeburgerd. Ze vinden het alleen maar niks dat we deze keer zo kort blijven!! En wanneer we dan van plan zijn weer te komen?

We gaan weer!!

Ja, we gaan weer. Dit keer niet zo lang als de vorige trip. We vertrekken op 19 mei en komen 18 juni weer terug. We gaan weer 2 weken naar de gemeente Outjo, kijken hoe het met onze nabezoeken is en hoe het met de lieve vrienden daar gaat. Daarna gaan we nog een kleine twee weken vakantie houden. We waren eerst van plan om via de Caprivistrook naar Zambia te rijden om de Victoriafalls te bekijken. Maar dat is voor zo'n korte tijd wel een erg lange reis. (1200km) Dat bewaren we voor een volgende keer. (die komt er natuurlijk altijd, die watervallen zijn er over 1000 jaar ook nog)

Als jullie een beetje met ons mee willen reizen dan zijn jullie hier weer van harte welkom.

Groetjes Marga en Hans

Van hot naar her en weer terug

Deze keer een beetje een ratjetoe van verhalen.

De vergaderingen gaan in principe in Outjo net zoals overal. Maar omdat er maar 1 ouderling is die niet elke zondag voor een lezing kan zorgen wordt vaak meegeluisterd met de lezing die in Otjiwarongo wordt gehouden, zo’n 70km verderop. Ook de gemeenten in Otavi en in Omaruru luisteren mee als ze zelf geen spreker hebben. Die plaatsen liggen meer dan 100km van Otjiwarongo.

Maar ja soms gaat er iets mis – er is geen internet of er is vergeten om ‘airtime’ op de mobiele internetstick in te kopen. Tja dan moet er iets geregeld worden. Afgelopen zondag heb ik dus maar op het laatste moment mijn laptop opengeklapt en op de catheder gezet en een lezing opgezocht – Nederlands schema natuurlijk maar de lezing in het Engels houden. Als je een woord niet weet dan zeg je het gewoon in het Nederlands, dat verstaan ze wel want dat lijkt op Afrikaans en dan wordt je uit de zaal wel in het Engels gesoufleerd.

Na de lezing houdt je dan ook gewoon de wachttorenstudie.

Als de andere ouderling er niet is – en dat gebeurde 2x dan ben je op zaterdag ook bijbelstudieleider, schoolopziener en doe je ook de hele dienstvergadering. Plus alle velddienst akties dat weekend.

De enige ouderling in deze gemeente doet dat normaal gesproken dus altijd !!! En als hij niet kan dan moet er een broeder van 100km verderop komen om hem dat hele weekend te vervangen.

Ouderlingen reizen ook naar andere gemeenten (100 – 200 km) als daar samen met andere ouderlingen iets besproken moet worden over reinheid in de gemeente.

Wat zijn wij verwend in onze Nederlandse gemeenten !

Het verschil in talen is ook leuk. Geeft een Afrikaans sprekende broeder antwoord tijdens de Engelse wachttorenstudie. Hij heeft het over complimenteren in plaats van complementeren – dat laatste wordt bedoeld: vrouwen en mannen complementeren elkaar. Prachtig antwoord en inhoudelijk heel goed maar klopt totaal niet met de inhoud van de wt-studie. De hele zaal zit ijverig ja te knikken. Dus maar uitgelegd wat het verschil is. Soms moet je ook voor ons eenvoudige woorden eerst uitleggen, zelfs in schriftplaatsen, zodat iedereen het snapt. Leuk ook als er in het Damara of Osjiwambo antwoord wordt gegeven. Dan knik je gewoon heel blij en geeft daarna een ander ook een beurt om een antwoord te geven.

We hebben dus ook de zaal geschilderd. We kunnen het niet laten om ook iets aan een koninkrijkszaal te doen, het is blijkbaar een soort afwijking. De zaal is zoals eerder verteld een oude bar. Geel geverfd en heet in de omgeving “Yellow Point” . Maar dat Yellow was niet zo geel meer. De zaal is nauwelijks een zaal te noemen. De vloer is van beton, het dak van golfplaten en de ramen zijn een soort traliewerk waar metalen luiken voor kunnen worden gesloten. De ruiten die erin zaten zijn al lang weg en het golfplaten dak is al lang niet meer heel. Het gevolg is dat er heel veel stof naar binnen waait, en als we zeggen heel veel dan is dat heeeeeeel veeeeeel!!!!! Als het regent dan lekt het dak en gelukkig regent het hier niet veel, maar we hebben het een keer meegemaakt dat we de zaal binnen kwamen en de hele boel kletsnat was. Waarom dan toch de zaal schilderen? We dachten dat het een soort statement voor de buurt zou zijn. Iedereen weet wat Yellow Point is. En voor de zusters die we hebben gevraagd te helpen was het een hele belevenis. Toiny, NDamona en Berta Tjombonde hebben geholpen. Berta is een zusje van 23 jaar, ze is nog niet gedoopt en heel erg verlegen en teruggetrokken. Toiny is 22, ongedoopte verkondiger en moeder van Caroline. NDamona is ook ongedoopte verkondiger en ongeveer 18 jaar oud. Berta had een roze jurkje aan en we waren heel bang dat ze dat zou ruïneren door de verf. Ze had nog nooit geverfd. Toiny had met haar vader wel eens geverfd en gelukkig oude kleding aan en NDamona is een slimme tante en had zelfs een hoofdoekje om gedaan. Maar wie werkte het netst en zonder knoeien? Ja inderdaad Berta. Aan het einde van de klus zat er geen spetter verf op haar kleding, Toiny had zich helemaal onder gespetterd en Ndamona zat er zo’n beetje tussenin. En dan te weten dat Berta’s handen krom staan van de Reuma. Ze vonden het geweldig en voor hen alleen al is het al goed dat we de zaal hebben geschilderd. Wij beseffen eens te meer wat we enorm bevoorrecht zijn een eigen nette schone frisse zaal te hebben.

De broeder die de lezing houdt staat met zijn hoofd vlak onder het golfplaten dak in 45gr, als er een windvlaag is dan waait het stof naar binnen. De WC is buitenom. Het is een huurzaal die er zo slecht uitziet dat de brs er niet eens ‘koninkrijkszaal’ op willen zetten. Maar er is niets anders te krijgen.

Iets anders. Als je boodschappen gaat doen ga je hier net als bij ons naar de supermarkt, hier in Outjo de OK market. Je rijd het parkeerterrein op en onmiddellijk komt er minimaal één mannetje naar je auto die hem voor je wil bewaken. Hij steekt met een vragend gezicht zijn duim op en als jij het dan ook doet dan heb je een afspraak. Nu komt het ook voor dat ze met z’n tweeën zijn en allebei komen vragen of ze op mogen passen. Hans wijst er tegenwoordig heel duidelijk één aan die aan de beurt is. Als je terugkomt met je boodschappen geef je hem wat geld. Ook komen er mensen met allerlei dingen naar de auto, ze hebben bv sleutelhangers van een soort noot gemaakt en ze vragen naar je naam. Als je die geeft snijden ze je naam in de noot en heb je een unieke sleutelhanger. Maar het is niet zo dat je alleen maar hoeft te zeggen dat je niet wil. Het zijn net Jehovah’s Getuigen, ze blijven komen.

We hebben in de weken dat we hier waren ook wat tochtjes in de omgeving gemaakt. Nu is de “omgeving” hier snel een km of 200 verderop. Dus vroeg weg anders kom je nergens. We zijn een keer naar Vingerklip geweest. Dat is een rots die als een grote wijsvinger omhoogsteekt in een landschap dat veel lijkt op wat je in films over Mars ziet. De terugweg na dit uitje hebben we genomen over zogenaamde gravelwegen - gewoon vastgereden grind en zand. Minimaal 70km/uur rijden anders voel je de hobbels te erg. Maar wel oppassen voor wild dat plotseling voor je auto kan springen. Het was heel goed dat we dit hadden gedaan want later in Etosha National Park hadden we tenminste wat oefening. Namibië is trouwens het land met de meeste hekken. Waar je ook bent, overal langs de weg staan hekken. Aan de hekken kun je zien of er vee achter hoort te lopen of “game” wild dus.

De farms die hier bestaan van veeteelt of van het houden van wild beslaan gigantische oppervlakten. De broeder die in Outjo ouderling is heeft een ‘Game’-farm waar hij zebra’s en allerlei soorten antilopen houdt. Zijn gebied beslaat een oppervlakte van minimaal 10 x 10 km. Ditzelfde is het geval met alle andere farms. Dus als je een alternatieve route wil rijden moet je regelmatig hekken open doen erdoor heen rijden en ze weer sluiten, anders loopt het vee of het wild weg.

We hebben ook een trip naar Twijfelfontein gemaakt. Er zijn daar rots tekeningen van het volk de San of zoals ze ook worden genoemd de Bosjesmannen. Heel interessant om te zien hoe ze door tekeningen te maken aan andere San doorgaven wat voor een wild ze in de omgeving hadden gezien en waar de waterplaatsen zijn.

We zullen bij dit verhaal weer wat foto’s plaatsen.

Het gebied: van blikkie tot villa

Ons eerste doel om naar Namibië te gaan is natuurlijk de prediking. Daarom hier een impressie van ons gebied. We prediken op het moment voornamelijk tot de zwarte bevolking (dat mag je hier gewoon zeggen, is niet vervelend voor de mensen) De koninkrijkzaal staat ook in dat gebied. Outjo en ook andere plaatsen zijn verdeeld in twee lokaties. Het centrum en de Location. Daartussen heb je nog een beetje gevarieerde bewoning. De location bestaat uit huisjes die meestal van steen zijn met soms allerlei bijgebouwtjes van golfplaat. Dit zijn hier in de omgangstaal “blikkies”. Maar er is ook een groot deel van de location die alleen maar bestaat uit blikkies. Deze mensen mogen alleen van golfplaat iets bouwen op deze plek, anders is niet toegestaan.

De location is ook nog een beetje verdeeld in taalgroepen, je hebt de Damara, de Herero en de Osjiwambo sprekende mensen. Vooral de oudere mensen spreken alleen hun moedertaal en een beetje Afrikaans. Vaak zijn ze analfabeet en lezen dus ook hun moedertaal niet. De jongere mensen spreken Engels en hun moedertaal. Engels is sinds 1992 pas de officiële taal in Namibië. Vandaar dat er in gezinnen soms een Babylonische spraakverwarring heerst. Je kan je ook voorstellen dat dit de ontwikkeling van kinderen beïnvloedt. Ze spreken totdat ze naar school gaan de taal van hun moeder. Pas op school leren ze Engels. Je merkt dit vooral als je kinderen de filmpjes van de website jw.org laat zien. De meeste ervan zijn alleen nog maar in Engels en dat verstaan ze pas een beetje als ze naar school gaan, dus ze vinden David en Sophie geweldig maar verstaan de tekst niet.

Ook bij volwassenen merk je dat ze niet alles begrijpen. Als je ze een tekst laat lezen is het goed opletten of ze de tekst begrijpen. Bv. Psalm 37:11 in het Engels: “But the meek ones themselves will possess the earth, And they will indeed find their exquisite delight in the abundance of peace”

Het woord ‘meek’ begrijpen ze niet. In Afrikaans net als in Nederlands zachtmoedigen, begrijpen ze ook vaak niet. Sommige broeders en zusters hebben dat probleem ook. Ze spreken wel 3 of 4 talen maar hebben een kleine woordenschat. Vandaar dat hier de WT in vereenvoudigde vorm wordt gebruikt met de WT studie.

De mensen zijn hier heel erg bijbelvast. De meesten zijn Luthers of een vorm van wat wij Gereformeerd zouden noemen. Ook zijn er veel die bij een Evangelische gemeente behoren. Je kan hier met gemak je eigen kerk beginnen. Je zet een grote tent op (zoiets als een circustent) zorgt dat je, eventueel, lectuur van Jehovah’s Getuigen krijgt en je begint voor jezelf. ;-)

We kunnen aan de deur dus heel veel de bijbel gebruiken. Mensen halen vaak hun eigen bijbel erbij en weten ook vaak de teksten te vinden. Als je bij een huis komt roep je terwijl je het erf oploopt “Morre, Morre “ en als er dan iemand komt vraag je eerst “Hoe gaan het?” of “How are you today” Dan vertel je wat je komt doen. De traktaten worden hier heel goed gebruikt en wij hebben ze ook echt veel beter leren begrijpen. De tractaten vormen samen met de ‘Goed Nieuws’ brochure een uitstekend studiesysteem. De vragen achter op de “ Goed nieuws “ brochure werken ook geweldig. Als je mensen laat kiezen welk onderwerp noemen ze vaak les 4 over Jezus of de les over wat de toestand van de doden is of de les over gezinsleven. Als mensen even luisteren kun je al snel vragen of we even samen kunnen zitten en een stukje bespreken. Dan worden er uit het huis en bij de buren vandaan een paar plastic tuinstoelen gehaald (als je geluk hebt) of een krat of omgekeerde emmer. De oudste mag op de beste zitplaats zitten. (dus ben ik voor een keer blij dat ik vaak de oudste ben).

Er zijn heel veel bijbelstudies. Ongedoopte verkondigers zoals Toiny (zie ander verhaal op de weblog) hebben al studies en zuchten dat ze niet weten hoe hun tijd moeten indelen zodat ze alles kunnen behartigen. Ik was met zr Rachel Baerens bij de studie met Toiny en zag tot mijn verbazing dat ze pas bij hoofdstuk 11 uit het “Wat Leert” boekje is. Ze is n.l. met sommige van haar studies ook over de vraag waarom God lijden toelaat in de “Goed nieuws “ brochure bezig. Rachel en Rolf Baerens gaan iedere donderdag de hele dag studies leiden. Van ’s morgens tot ’s avonds rond 20.00 u. Mensen komen ook makkelijk naar de zaal. En het is helemaal niet gek als ze gelijk commentaar geven op de vergadering. Dat wil niet zeggen dat ze dan direct gaan groeien. We zien vaak mensen naar de zaal komen die er de week daarna niet zijn. Toch is de toename hier in Namibië 14%!

Hans had afgelopen zondag de lezing over Spiritisme. Dat onderwerp is hier echt van toepassing. Vooral de Damara bevolking is erg met spiritisme bezig. Kinderen hebben haast allemaal een amulet om hun nek en van veel mensen in het gebied hoor je dat ze last hebben of hebben gehad van geesten.

Mensen zijn wel onderwezen in de bijbel (en dan het nieuwe testament) maar niet op een manier dat ze geleerd hebben zelf na te denken. Vaak herhalen ze alleen begrippen die ze al gehoord hebben maar kennen niet Jehovah’s naam, weten niet wat Gods koninkrijk is, begrijpen niet hoe de verbanden in de bijbel zijn. Alleen al dat ze een persoonlijke band met God kunnen hebben is een openbaring voor ze.

En dan nog iets over het leven hier: mensen leven in een eenvoudig huisje met de waterkraan buiten – als ze die al hebben. Het is stoffig stoffig stoffig en nog eens stoffig. En toch zien ze er op zondag uit om door een ringetje te halen. En ook de door de week zijn de meeste mensen goed gekleed in schone kleding. Hoe ze dat doen weten we niet want onze kleren zijn na een dag velddienst helemaal bruin van het stof, vooral je broekspijpen. Schoenen poets je hier elke dag en soms 2 – 3 x per dag. En die truien die ze aan hebben, bij 37 graden ! Kinderen hebben een schooluniform met een pull-over. Bij een zuster staan meubels in huis die bij haar heel luxe zijn maar die wij nog niet eens naar de kringloopwinkel zouden brengen. Kinderen lopen met blote voeten over straat. Bij studies en nabezoeken staan ze zo heerlijk tegen je aan met hun vuile snotneus, kapotte huid en weet jij veel wat ze nog meer hebben. In ieder geval zorgen dat hun haren niet vlak bij die van jou zijn (luizen!). Je neus snuiten ? – doe je in je T-shirt. Vandaag zat ik (Hans) naast een studie die even zijn neus moest snuiten, tilt gewoon de onderkant van zijn T-shirt op en snuit, fijn hé ? Toch maar gewoon verder gegaan met de studie.

Het andere deel van Outjo bestaat uit luxe villa’s. Vergelijk dat met een redelijk huis in een gewone woonwijk in Nederland. Er wonen blanken en beter gesitueerde zwarten. De tuin ? – een stuk rotsachtige bodem met daartussen rode aarde – planten en bomen zijn er wel maar zeker geen grasveld – dat kost te veel water in de winter als het heet en droog is hier. Maar Outjo was geel bruin dor toen we hier kwamen maar nu het voorjaar is wordt alles mooi groen en sommige bomen bloeien prachtig.

We hebben hier nog eens gemerkt dat ‘mensen zijn mensen’ en ze hebben precies dezelfde gevoelens en verlangens als wij. Enige verschil is dat ze een beetje anders leven.

Op de foto’s kan je een beetje zien hoe ze leven.

P.S. Toen we vandaag in de auto stapten was het 42 graden.

P.S. 2 – Zondag en maandag weer in Etosha park geweest. Een grote witte neushoorn gezien (2m hoog !), een damesleeuw op 25 m afstand en een kudde olifanten die kwam aandenderen naar een waterhole.